Sposoby zapobiegania odleżynom
Codzienne oglądanie stanu skóry w miejscach, które są szczególnie narażone na występowanie odleżyn. Należy robić to przy dobrej jakości oświetleniu – takim, które pozwoli nam dostrzec zaczerwienienie na skórze. Jeśli zauważmy zmieniony stan skóry, sprawdźmy, czy jest ona w tych okolicach twarda – bez problemu poczujemy nawet niewielkie stwardnienie, które jest sygnałem ostrzegawczym.Miejsca szczególnie narażone to te, które są narażone na długotrwały nacisk: u chorego leżącego na plecach są to okolica kręgosłupa, szczególnie miejsca wokół kości guzicznej oraz krzyżowej. Często też u osób leżących odleżyny pojawiają się w okolicach potylicy, na łopatkach, małżowinach usznych oraz piętach, łokciach i kolanach. Gdy chory znajduje się długotrwale na boku, wówczas odleżyny rodzą się z reguły w okolicach stawu biodrowego i po wewnętrznej stronie kolan. Mogą pojawić się także za uszami i wokół kostek na nogach.
stosowanie profesjonalnego sprzętu rehabilitacyjnego oraz zaopatrzenia medycznego: poduszek przeciwodleżynowych oraz materacy przeciwodleżynowych.
częsta zmiana pozycji chorego: optymalna zmiana pozycji u osoby siedzącej lub leżącej powinna następować z częstotliwością raz na pół godziny, również w nocy. Taka częstotliwość obniża ryzyko powstawania nieprawidłowości w mikrokrążeniu skóry. Przy zmianie pozycji należy uwzględnić wszystkie pozycje naprzemiennie. Podczas zmiany pozycji wszelkie działania powinny być zorganizowane tak, aby nie uszkodzić naskórka.
w przypadku braku materaca przeciwodleżynowego, warto wyłożyć łóżko chorego skórą z owcy. Jest dobrym materiałem dla osób, których ogólny stan organizmu jest oceniany jako zły. Owcza skóra powoduje zmniejszenie nacisku.
łóżko osoby zagrożonej powstawaniem odleżyn, niezależnie od materiału, z którego jest wykonane i niezależnie od tego czy znajduje się na nim owcza skóra, powinno zostać wyłożone materiałem, który można łatwo zdjąć i wyprać. Może to być materiał płócienny. Podkład na łózko powinien zakrywać jego powierzchnię w jak największym stopniu (szwy nie powinny mieć kontaktu ze skórą pacjenta). Pokład powinien być mocny, bo poza zapewnieniem higieny pacjentowi, służy on często przenoszeniu osoby znajdującej se na łóżku.
na czas snu, warto stosować wałki pod nogi, które powodują, że nogi nie opierają się one stale na piętach. Istnieją również specjalne kółka (gumowe, lub wykonane z innych materiałów), dzięki którym piety pacjenta nie dotykają podłoża. Pomocne będą także kółka pod łokcie, pośladki i wałki pod kolana lub uda – zarówno w przypadku osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, jak i osób, które są leżące. Akcesoria te dostępne są w sklepach medycznych lub można wykonać je samodzielnie ( należy unikać stosowania takich materiałów jak lignina i innych, które robią się zbyt twarde pod wpływem nacisku).
natłuszczanie skóry: wskazane jest stosowanie preparatów, które można łatwo aplikować na skórze (zmniejsza się wówczas ryzyko zbyt mocnego pocierania skóry, co mogłoby doprowadzać do powstawania otarć i mechanicznych uszkodzeń skóry). Pomocna będzie oliwka dla dzieci, wazelina kosmetyczna, limonag w płynie. Wcierając preparat, uważajmy aby nie uszkodzić naskórka: wskazane są delikatne, okrężne ruchy dłonią. Nie należy stosować peelingu ani zasypek, które mogłyby doprowadzać do tworzenia się grud na skórze.
stosując opatrunki na skórę, wybierajmy te, które mają hipoalergiczne taśmy przylepne. Środki te dostępne są w każdej aptece
wskazane jest używanie bielizny o naturalnym składzie materiału. Bardzo ważne jest, aby stale była sucha i czysta. Wskazane jest częste pranie w najwyższych temperaturach i regularne prasowanie. Wilgotna bielizna to środowisko, które sprzyja powstawaniu bakterii, a te mogą w szybkim tempie pogorszyć stan osoby, u której zaczął się proces rodzenia się odleżyn.
stosowanie pieluchomajtek, które zapewniają czystość pacjentowi: pieluchomajtki nie powinny utrudniać dostępu do czystego powietrza i jednocześnie powinny ograniczać kontakt skóry pacjenta z zanieczyszczeniami.
w profilaktyce odleżyn istotną role odgrywa dobrze skonstruowana dieta. Organizm, który jest w złym stanie ogólnym, niedożywiony, będzie zdecydowanie łatwiej ulegał odleżynom niż jakikolwiek inny. Dieta powinna zostać uzgodniona z lekarzem, który prowadzi pacjenta. Powinna uwzględnia dostarczanie odpowiedniej ilości soli mineralnych, witamin i przede wszystkim białka (w szczególności albuminy), którego brak jest ściśle związany z powstawaniem odleżyn.
stosowanie oddziaływań rehabilitacyjnych
zapobieganie infekcjom: rodzeniu się odleżyn sprzyjają zakażenia i infekcje, dlatego należy zwalczać je już w zarodku. Pomieszczenia, w których przebywa pacjent, powinny być wietrzone. Osoba leżąca nie może przegrzewać się.
